Aínda que saíu un título a medio camiño entre o western crepuscular de John Ford e as parvadas de Disney, neste primeiro día do 2020 non se me ocorre outra maneira de valorar ese programa para un “Goberno progresista” liderado por Pedro Sánchez e Pablo Igrexas. Dificilmente, e de feito é algo inédito, unha proposta de calado socialdemócrata podería darse co bipartidismo dinástico hexemónico. Non tanto polo fervor monárquico, que ningún dos dous partidos contraentes atrévese a pór en dúbida, senón porque o seu acceso ao poder fixérono desde posicións máis sólidas. Unhas veces, as menos, froito de maiorías absolutas, e outras, as máis, con maiorías reforzadas polas formacións nacionalistas vascas e/ou catalás, a tanto a peza.
E así ían enredando ás súas respectivas afeccións. Sabedores do seu incontestabel potencial, adoitaban abandonar as súas promesas electorais por aquilo da estabilidade, o patriotismo constitucional e demais gaitas. Nesta ocasión, con todo, esa lóxica mordeuse a cola. Foi precisamente a debilidade dúplex de PSOE e de UP o que desembocou nunha proposta de lexislatura de ambicións reformistas, que xa é audacia cos tempos que corren. Tamén, e niso séguese a tradición, pasouse do onde dixen digo digo Diego, pero para avanzar. Non imos lembrar as veces en que Sánchez *demonizó a Igrexas por activa, pasiva e perifrástica. Pero á forza aforcan. A alternativa é que non tiñan alternativa. Ou se entendían ou serían devorados nas urnas. O mesmo Igrexas viu as orellas ao lobo cando nos pasados comicios cedeu o terceiro posto no ranquiing parlamentar aos apestados de Vox. O espírito de Bambi nunca abandona aos desesperados (Guerra non deu nen unha).
Claro que a sospeita de atoparnos ante un parto non desexado, introduce elementos de incerteza sobre a convicción do asinado. Sospeita que xa asomaba nese preacordo de dez puntos co que anunciaron os seus esponsais. Un decálogo de vaguidades que tampouco falta no programa de marras. Para pasar do “podo prometer e prometo” deberán obter a futuros o visto e prace dos partidos que agora apoian a investidura para entronizar a Pedro Sánchez. Cousa problemática tendo en conta que entre eses circunstanciais compañeiros de viaxe hai de todo como en botica. Mérito tería que o PNV, e non é o único, abandonase o seu rancio fasquía conservadora para subscreber ao cento por cento o agora ofertado. Por non falar dos cántabros de *Revilla e os canarios, se como todo apunta Marrocos vai cobrarse o seu papel de *carcelero para emigrantes con destino á fronteira sur da UE estendendo as súas augas territoriais sobre a zona saharauí.
Menos problemática preséntase a adhesión de ERC, sobre todo porque chove sobre mollado e é de supor que os de Junqueras porían prezo ao seu compromiso de non sabotear a aprobación dos Orzamentos, como fixeran en 2018. Alén diso, esta pode ser a primeira etapa dunha carreira cuxo alvo previsto serian as próximas autonómicas de Catalunya. Reeditar un tripartito co PSC de Iceta e os Comúns de Colau é o escuro obxecto de desexo que permitiría a ERC ocupar o podio dun independentismo devalante, cando os seus socios e con todo adversarios de Puigdemont písanlle o terreo. Novamente, os débiles unidos nunca son vencidos, co engadido neste caso de prestar un servizo colateral ao unitarismo estatal ao cuartear a fronte do dereito a decidir. Que no caso do secesionismo tradúcese nunha ERC cada vez máis partido aparello e, contraditoriamente coa súa historia, un Junts per Cat máis concordante coas organizacións da sociedade civil ANC e Ómnium Cultural. O “efecto Mandela” tamén conta.
Agasallo que a dereita extensa non contempla en toda a súa importancia, obsesionada como está coa 2traizón” que para ela significa esa Coalición Progresista e o seu paquete de medidas anexo. E é que á parte do plano político, o simbólico tamén representa unha inquietante novidade para a “España dos balcóns e as bandeiras”. O primeiro goberno de esquerdas desde a Segunda República e encima arrolado por un falsario partido soberanista, aí é nada. Se non estivésemos na Unión Europea a tentación doutro 23-F xa estaría a circular por algunhas testas. E aínda así non faltaron propostas dalgúns nostálxicos do ruído de sabres en situación de reserva.
Pero como estamos na UE as lanzas trocan en canas, non menos afiadas. Debémonos ás súas coordenadas orzamentarias e financeiras, sobre todo porque no pacto de goberno non figura de ningunha maneira derrogar a reforma do artigo 135 da Constitución que limita a nosa capacidade crediticia. Tanto que Bruxelas se puxo véndaa antes de recibir a pedrada cando advertiu ao presidente en funcións que o próximo exercicio orzamentario España debería aforrar 10.000 millóns de euros e dedicar excedentes que podan ser xerados para reducir o montante da déveda. A Comisión Europea non recebeu a garantia da nomeación da eurócrat Nadia Calviño como vice-presidenta económica anunciada ex ante por Sánchez. Teste ou poldro de tortura para un programa do goberno que identifique unha bateria de despesas para desencallar o Estado de Ben-Estar Social, diminuindo as receitas para financialas. A cuadratura do círculo que Ramon Llull perseguia con teimosía. Poder, pódese; querer, qúerese?
