Despois de coñecerse que a epidemia deixou fóra de combate ao deputado de Vox Ortega Smith, e pendentes aínda de datos sobre se tamén contaminase aos asistentes ao mitin de Vistalegre, celebrado o pasado fin de semana en Madrid, a posibilidade dun coronavirus anticapitalista, ou polo menos de esquerdas, comezou a xestarse nalgunhas testas intelectuais de recoñecido prestixio.
Amparados na <<doutrina do shock >>, un capitalismo do desastre cuxo auxe anunciaba a activista canadense Noami Klein, que reporta calamidades, guerras e cataclismos como a doma que utiliza a orde neoliberal para impor a súa cartilla de racionamento económico-social, algúns analistas de profundis están debullando na epidemia unha especie de anxo exterminador do sistema. Outros, baixo o mesmo rexistro, cifran nos seus efectos a cilada do poder para prostrarnos mansamente aos seus pés.
Adicto ao primeiro suposto, e coa cegadora pirotecnia afeita, destaca o profesor esloveno Slavoj Žižek. O que fose candidato á presidencia do seu país en 1990 polo Partido Liberal Democrático, e hoxe best seller de fervorosas multitudes pret a porter, acaba de deixar en Russia Today (RT) o seu inapelable veredicto sobre o coronavirus. Trátase, aventurou o pensador que un día se definiu como <<filósofo estalinista radical>>, dun <<golpe ao capitalismo ao xeito Kill Bill que podería reinventar o comunismo>>. Como un pai devorando ao seu fillo pródigo, así, a China dos sistemas, verde por fóra e vermella por dentro, tería desencadeado a epidemia para volver onde adoitaba. Ao comunismo da revolución pendente.
Escenario difícil mas non inviabel, aínda que precisaría de <<patoloxías previas>> no seo aparello do Partido Comunista Chinés que vixía até os soños da poboación naquela inmensa fortaleza. Iso acaba de ser revelado a raíz do acuartelamento social decretado polo mando supremo de Pequín. Mas, o intenso de Žižek, sempre rizomático, é que acha o proceso en marcha capaz de preñar outro mundo posibel. <<Quizais outro virus, ideolóxico e moito máis beneficioso, propáguese e con sorte infectásenos: o virus de pensar unha sociedade alternativa máis aló da estado-nación?. A conspiración biopolítica das pragas como parteira da historia. No contexto da cabalística do modelo Žižek nada resulta inverosímil. De momento Vladimir Putin, o padriño do medio que difundiu a súa arenga, foi reelixido pola Duma para ostentar a presidencia de Rusia até o 2036 sen necesidade de ser investido Tsar.
O outro expoñente da comunidade de sabios que contemplou o estalido do coronavirus como unha especie epifanía (mortal no seu caso) foi Giorgio Agamben, mediante un discurso que contén unha asimilación ortodoxa do predicado pola señora Klein. Fíxoo cargando contra as medidas de emerxencia adoptadas polas autoridades do seu país que cualifica de <<frenéticas, irracionais e completamente inxustificadas para unha suposta epidemia>> O autor de obras tan influentes como Homo sacer. O poder soberano e a nuda vida considera que as limitacións de mobilidade impostas e a alteración das condicións de vida e de traballo teñen que ver con <<unha tendencia crecente a utilizar o estado de excepción como paradigma normal de goberno>>.
Certamente, a inclinación das democracias de mercado a reprogramar a sociedade civil na servidume voluntaria foi un obxectivo central dos traballos de Agamben ao longo do seu xa extensa e brillante traxectoria. O novo agora é que o italiano acredita ver nesas disposicións executivas o signo de emerxencia dun novo tipo de paternalismo totalitario, un algoritmo do sometemento. <<Parecería -asegura no texto citado- que esgotando o terrorismo como causa das medidas excepcionais, a invención dunha epidemia pode ofrecer o pretexto ideal para estendelas máis aló de todos os límites>>.
Vento do leste, vento do oeste, o evidente aquí e agora é que o coronavirus gosta das ultras.
