A viaxe dramática do Open Arms parece fadada a un final triste, mas o pesadelo real comeza agora. Nen se pode esquecer a criminal inanidade da Unión Europea (UE) ante a crise nen relativizar as responsabilidades concorrentes que fixeron do caso unha suicida carreira de obstáculos. Ao contrario, é o momento de levantar acta. Salvini e Sánchez terminaron admitindo que fosen asistidos os menores non acompañados (tras negarlles asilo a embaixada española en Malta) e ceder un porto para o desembarco dos restantes náufragos, respectivamente, de má vontade e no minuto da agonía. Só rectificaron despois de comprender que o crecente malestar da opinión pública podía prexudicar as súas estratexias de poder (moción de censura o italiano e nova investidura o español).
Se Salvini, ao impedir atracar ao barco de salvamento na próxima illa de Lampedusa en contra do ditado pola xudicatura, ten a maior culpa, a postura de Sánchez non é irrelevante, posto que se trata dunha ONG española e dun navío fretado baixo o noso pavillón. Nese grao de complicidade avalíase un xenófobo sen escrúpulos dun político escrupulosamente calculador. A autorización española veu despois de sucesivas negativas da portavoz do Goberno Isabel Celaá, a vicepresidenta do Goberno Carmen Calvo, e o titular de Fomento José Luís Ábalos, terna ministerial de garda cuxo mantra en todo momento consistiu en cargar contra o histriónico Matteo Salvini. E iso a pesar de que previamente varios presidentes autonómicos e alcaldes de diferentes ideoloxías (Euskadi, País Valenciano, Andalucía e Barcelona) ofrecéronse para acollerlles, e cando o flamante Alto Representante de Relacións Internacionais e Seguridade Común da UE, Josep Borrell, é o ministro de Exteriores do actual Goberno socialista. Algo aconteceu aqui.
Encontrar um sem-vergonha semelhante teria de voltar àquele “a rua é minha” de Fraga ou ao despropósito de Aznar “havia un problema e nós o resolvemos”, empuñado para sobrepor à deportación expresa de “sen papeis” dopados con ansiolíticos. Dous testemuños que figuran na galería de trofeos da caverna, aos que agora haberá que engadir o perpetrado desde a beira progre por Ábalos. “Estou incomodado polos abanderaidos da humanidade que non teñen que tomar nunca unha decisión”, argumentou na retórica *chusca e denigratoria de Salvini o ministro de Fomento en funcións como resposta á petición de refuxio para os náufragos rescatados polos socorristas do Open Arms. Restra de desalmados onde os haxa, que no caso do chulismo verbal do tamén secretario de Organización do PSOE supomos un reflexo inconsciente da súa experiencia no servizo de orde do carrillismo durante a transición. Cando reprimir aos camaradas que criticaban a renuncia do PCE aos valores republicanos en favor da Monarquía do 18 de Xullo puntuaba como mérito para a tómbola institucional que inauguraba a transición. O que no berce se aprende, só na cova se esquece
Polo súa má catadura, a aldraxe de Ábalos aos solidarios da ONG Proactiva lembra o ocorrido coa postura do felipismo ante o contencioso saharauí a finais dos anos sesenta do pasado século. Un antes e un despois, como hoxe fai Sánchez ante a cuestión migratoria. Na oposición, Felipe González salientou como propia a loita da Fronte Polisario fronte ao déspota marroquí ao visitar os seus campamentos do Aiún. Para cambiar de bando nada máis alcanzar o poder, fichando polas teses do rei Hassan II, experto violador dos dereitos humanos. Algo que lembra ao vaivén de Sánchez no que vai do Aquarius ao Open Arms.
Polo demais, trátase dunha vellacaria envolta nunha colosal tomadura de pelo. Porque inicialmente Pedro Sánchez cruzouse de brazos ante o drama do Open Armas mentres se cara a a foto con diferentes colectivos da sociedade civil aos que convocara para conformar a súa “axenda social?. É posibel máis cinismo?. Se nestes críticos momentos hai unha organización que represente como ninguén á sociedade civil española esa é a ONG Proactiva Open Arms. Un buque privado cunha altruísta tripulación dedicado a salvar vidas no Mediterráneo a risco de resultar multados con 900.000 euros por burlar o bloqueo en dique seco imposto por Fomento. Iso é ao que o antigo *mamporrero Ábalos cualifica de xentes que ?non teñen que tomar nunca unha decisión?.
O episodio do Open Arms demostrou o verdadeiro calado do rapto de Europa a que asistimos e da incapacidade da actual clase dirixente para actuar por encima do marco das súas ambicións partidistas. Aínda que o vicepresidente italiano e ministro de Interior *Salvini é o gran canalla desta sinistra película, hai outros que tamén fixeron méritos, e nesa lista figuran Pedro Sánchez e a súa “goberno con máis mulleres do mundo?. Até incondicionais de Ferraz como o escritor Javier Cercas denunciaron o seu impostura no conflito migratorio. Estamos ante o Sánchez que para avalar a venda de armas a Arabia Saudita en plena guerra do Iemen sostivo sen complexos que “o mellor é que non se utilicen esas bombas nin eses proxectís”.
Igual que as mentiras da invasión de Iraq polo trío dos Azores comprometían a todos os cidadáns dos países implicados, e non só aos seus gobernos electos (e por iso levantouse unha onda de protesta xeneralizada), agora a actitude dos Salvini e os Sánchez, cada un na súa xusta e distante dimensión, nos atinxe a todos. Porque non se trata só do radical e trapaceira mudanza de actitude en canto ás campañas de salvamento de náufragos. É que seguen en pé as concertinas e as devolucións en quente antes tan xustamente denunciadas cando gobernaba o PP. A única diferenza é que hoxe, como onte fixo Felipe González respecto ao pobo saharauí, o partido socialista ha reactivado ao seu socio de Rabat para externalizar o traballo porco. Converteu a súa fronteira norte nun campo de concentración en troca de millóns de euros para o Mohamed VIN e o seu infame corte.
Alén destes personalismos condenábeis, o acontecido co Open Arms, con toda a súa cárrega de iniquidade política, revela o fracaso dunhas institucións europeas alleas ao interese común dunha cidadanía que oficialmente representan. Esta é a segunda vez desde o desastre económico-financeira do 2008 en que unha crise de seguridade e convivencia cébase sobre a poboación máis débil sen que se mutualicen medidas para enfrontala con dilixencia e eficacia. A emerxencia social desatada entón sufrírona sobre todo aqueles países do Sur máis vulnerabeis (os PIGS, “porcos” no seu desgrazado acrónimo). A actual da migración dos “condenados da terra”, forzada en boa medida pola nefasta pegada colonial e neocolonial deixada no continente africano, segue idéntica pauta insolidaria, autoritaria e represiva. Á marxe dunha política monetaria integral en mans dun organismo non elixido (o Banco Central Europeo) e dunha serie de competencias de carácter sectorial cedidas a Bruxelas polos Estados membros, todo o que podía permitir avanzarmos cara a unha verdadeira cohesión do espírito europeo está balcanizado na práctica. Camiñamos a alancadas na dirección contraria ao desexo de “pequenos pasos audaces” que pedía Jean Monnet, un dos pais do proxecto, como divisa para unha auténtica Unión Europea das persoas e os pobos.
Ábalos está certo. As persoas que fan posibel os Open Arms do mundo son abandeirados da humanidade. Solidarios socorristas que resisten contra vento e marea fronte a cuantos, como o doido negreiro Kurtz da novela de Conrad “O corazón do negror” (Heart of Darkness), seguen predicando o seu patriotismo ao berro de “exterminar aos salvaxes!”.
