A ética sen política é baleira, a política sen ética é cega
Simon Critchley
Cando as urnas tocan a rebato (sístole), as augas da política afastan beiras que até entón estiveran seladas (diástole). É un clásico do corazón do sistema, que se repite cada vez que hai eleicións á vista. Chegado ese momento, o elenco que até alí actuara como un coro rompe filas para mostrarse con todos os seus atributos. Os amigos da véspera rifan. Os adversarios a cara de can ocultan o moito que baixo corda compartiron. E os que até onte ostentaban o poder buscan liderar o mantra dun consenso de rigor mortis que menospreza aos segundoxénitos para situarse con vantaxe na liña de saída. Ese é o que está a suceder ante a escalada do 28-A e o que dela pendura. Vamos ver.
Unidos Podemos (agora feminizado como Unidas Podemos) e o Goberno socialista han mantido un intermitente idilio programático e orzamentario durante o oito meses que durou o sanchismo xurdido da moción de censura. Con acordos de mínimos, solapamentos e cesións de máximos por ambas as partes en cómodos prazos. Pero nada máis albiscarse a disolución das Cortes, Sánchez e Iglesias botáronse ao monte cunha virulencia digna do preito entre o caseiro ruin e o inquilino moroso. De súpeto, o UP que coroou a Sánchez no parlamento ao berro de “si se puede” di “no, és no” ao acordo alcanzado tras tres anos de debate sobre as pensións no Pacto de Toledo, e na réplica o seu ex consorte acúsalle de boicotear unha saída progresista ao asunto. Cando en realidade, se se avanza máis aló dos titulares da prensa e o pantallazo das televisións, o ocorrido é que o partido morado non quixo avalar un novo estrangulamento do sistema público de repartición, que contribuiría a agravar aínda máis aspectos como a idade legal de xubilación ou o cómputo para cuantificar a percepción (xa falan de revisar as pensións de viuvez). Precisamente o que o Executivo de Rodríguez Zapatero perpetrou en 2011 e o seu até hai pouco o seu compañeiro de viaxe Unidos Podemos tolerara e abenzoara coa indulxencia dun colega. Para conxugar semellante desatino, consígnaa do tándem Iglesias-Montero aquí e agora é acusar a Sánchez de ter claudicado ante os poderosos (o eterno bálsamo de Fierabrás dos desubicados) e arrogarse para si o mérito da cacarexada axenda social.
O segundo espavento ten que ver co borrado de pegadas para impedir lembrar aos votantes que “hunos (sic) e outros2 non son tan distintos nin están tan distantes como pregoan nos seus mitins de antroido. Cabe retroceder a asuntos tan bochornosos como o golpe de man para a reforma exprés da Constitución que modificou o seu artigo 135 ao mandato da troika. Algo do que xa ninguén, nin a destra nin a sinistra, quere falar. Tamén, por máis próximo, do “si quero” que tanto o PP de Rajoy como o PSOE de Sánchez deron ao estado de excepción que supuxo na práctica a aplicación do 155 da C.E. en Catalunya. A impresionante manifestación do 16 de marzo en Madrid polo dereito a decidir, groseiramente censurada polos medios, supuxo o último aviso sobre a emerxencia antidemocrática que aniña nesa inxerencia autoritaria do Estado contra a sociedade civil.
Aínda que para maior abundamiento, e dado que aínda colea e as súas consecuencias poden ser tráxicas, aí está o axuste de PP, Goberno, Cidadáns e o malfadado Vox a favor de Guaidó, o “presidente encargado” de Venezuela, segundo Sánchez, a pedido de Donald Trump e os falcóns do Pentágono. Un fascismo (fora vermellos!) e antifascismo (que veñen os fachas!) teatralizado dependendo da cor con que se mire. A construción ideolóxica amigo-inimigo, sexa real ou impostada, contribúe a reforzar no inconsciente colectivo as tendencias totalitarias encirradas nas cloacas dos estados democráticos. Fraxiliza a política de “todos uns” (democracia) cara á súa forma pervertida “todos un” (Estado), “baixo o encanto do nome dun”, como afirma Le Boétie fronte ao impulso despótico de Platón (“fostes creados para o todo, non o todo para vós”). Unha metamorfose que, en tempos de consenso partidista, transmuta para facer que a diana recaia no estranxeiro, o vermello, o inmigrante, o islamita ou calquera resistencia capaz de impugnar o modelo hexemónico. O último tribuno desta escola inquisitorial foi o Rei Felipe VIN ao proclamar inadmisible que se relegue a lei “por unha suposta democracia”. Paifocada real perpetrada urbi et orbi nos Congresos Mundial do Dereito!, que por encima de todo retrata o calibre intelectual e moral do personaxe.
Finalmente temos aos usuarios do poder que se xogan o to be or not to be no rompe e rasga eleitoral. Son os que máis expoñen, nunha escala que sitúa ao Goberno como o trofeo máis prezado da piñata partitocrática. E como aínda posúen o poder do BOE, convérteno nunha arma de clonación masiva, para reinar despois de mortos, como o Cid Campeador. Por experiencia saben que metidos en campaña a inercia do statu quo os favorece. Meios de comunicación afíns, a banca que financia xenerosamente as súas actividades, funcionarios adictos á espera de ver premiada a súa fidelidade e advenedizos en busca dunha prebenda na colosal pedrea institucional, reman na mesma dirección, ao sol que máis quenta. Desa estraña colleita xa nos deixou exemplos Moncloa forzando ao límite a ferramenta do Real Decreto Lei (RDL) coa escusa de “gobernar para a xente”. Mesmo presenta como logros altruístas actos que non o son e que en ocasións nin a súa paternidade ostenta. Expón con orgullo medalleiros que en realidade serían dignos de oprobrio. E se cadra, nos estertores, permítese esixir o “voto útil” porque sen o seu guía, insinúan, todo sería pranto e ranxer de dentes. Grande invento o de sacar de novo aos ultras da insignificancia institucional, mutándolles de bacteria a virus!
As últimas semanas afloraron mostras flagrantes dese enredo. Saliéntase como un éxito do PSOE no poder a aprobación da Nova Lei Hipotecaria, afeando a Unidos Podemos votar en contra (entre outras cousas debido a que non obriga á dación en pago nen garante a alternativa habitacional), cando en realidade trátase dunha disposición da Unión Europea (UE) que leva tres anos de atraso no seu trasposición á nosa normativa. Con parecida magnificencia a prensa amiga informa que “o Goberno salvará por decreto subir a 16 semanas o permiso de paternidade” (ollo á ben-intencionada tipografía do titular de El País), mentres se oculta que xa o pasado 26 de xaneiro Bruxelas aprobou a súa elevación “alomenos a 4 meses”. Véndese como un avance democrático que “Interior propón regular por primeira vez a figura do confidente policial”, sen a menor crítica ao fedor orwelliano que iso acarreta, nen tirar consecuencias do desastre que supuxo o 11-M (perpetrado por confidentes policiais) ou o caso mafioso do caso Villarejo (tamén se admitiu a priori que os partidos poidan facer “perfís ideolóxicos” dos votantes rastrexando os seus currículos en internet). Asistimos ao esperpento das idas e vindas coa momia de Franco facéndoo compatibel con que o Estado democrático que tanto celo pon na transhumancia dos restos daquel “Caudillo por la gracia de Dios” non faga anda para anular os xuízos da ditadura, que son o ronsel vivo do seu criminal réxime.
Todo iso ocorre na realidade representada pola corrección política e os seus intérpretes. Con signos que alcanzan o nivel de barbarie legal. Como a omertá cómplice de “los hunos y los otros” ante a militarización do salvamento marítimo aos emigrantes, para entregalos en apartheid ao tirano de Marrocos a golpe de talonario, á vez que o ministro Grande-Marlasca fala por enésima vez de “modificar” (sic) as concertinas. E iso encanto os navíos Open Arms e Aita Mari, fretados por ONGs para rescatar náufragos, levan máis de dous meses varados polo deliberado veto do Executivo, tempo en que morreron afogados máis de 500 inmigrantes na súa zona de operacións. Encanto, o alter ego mediático do eixo Moncloa-Ferraz, publica tribunas xornalísticas pontificando sobre a “achega dos inmigrantes” (El País, 23 de febreiro. Algo, desde a razón, sobre muller e inmigración) ou dando leccións de ética acerca da “polarización da política e a fractura que produce na sociedade española” (El País, 7 de marzo. Recesión democrática), de dous incunabeis do PSOE, José Antonio Griñán e Manuel Chaves, ambos os ex presidentes da Xunta de Andalucía e reos pendentes de sentenza polo caso dos ERE, a presunta maior estafa de diñeiro público habida en España desde a transición. Imaxínase alguén a Luís Bárcenas e a Rodrigo Rato exhibindo a toda páxina as súas experimentadas visións sobre as penurias da poboación en risco de exclusión ou a calidade dunha democrática asediada pola corrupción. É como o de Pedro Sánchez ao homenaxear ao exilio republicano depositando unha coroa coas cores da bandeira da monarquía designada por Franco sobre as tumbas de Antonio Machado e Manuel Azaña, mortos no esquecemento e o desterro. Tamén se fixo a foto a véspera do 8-M xunto á de Clara Campoamor, factótum da aprobación en 1931 do sufraxio feminino pola Segunda República, a pesar de que non todos os deputados socialistas de entón apoiárono. Indalecio Prieto e Margarita Nelken, votaron en contra por considerar que a muller non estaba preparada para actuar en política con criterio propio pola nefasta influencia da Igrexa. Actos pre-eleitorais consumados sen que coubese un decoroso mea culpa sobre a responsabilidade da esquerda falsaria (PSOE e PCE) nos albores da transición ao dar as costas á lexitimidade republicana comulgando de fouce e couce co borbonato para poder optar ao poder legado pola ditadura. Por certo, e case sen vir a conto, nestas datas ninguén parece acordarse dunha pioneira da “revolución feminista”, a galega Hildegart Rodríguez Carballeira. Resulta politicamente incorrecta porque ía por libre.
Sen disenso a democracia é un crocitar de ras nun estanque dourado. A erótica do poder tórnase onanista.
