off
Feminismo, Movementos sociais, Opinião, Política, Politica espanhola — 22 Xuño, 2018 at 9:49 a.m.

Sindicalismo de renuncia, franqueado e patriarcal

by

“A obxectividade do mundo institucional, por masiva que poida parecer ao individuo,
é unha obxectividade de produción e construción humanas”
(Berger e Luckmann. A construción social da realidade)

 

O pasado Primeiro de Maio non foi unha Festa do Traballo calquera. Os sindicatos maioritarios saíron á rúa tras a pancarta “Tempo de Gañar”. Comisións Obreiras (CCOO) e a Unión Xeral de Traballadores (UXT) reivindicaban sob ese lema conceitos como “igualdade, mellor emprego, maiores salarios e pensións dignas”. Todo iso cunha decidida aposta en favor do feminismo insurxente,  enfitado nos panos violetas que levaban ao pescozo os principais dirixentes de ambas as centrais. E con todo, dime de que presumes e dirache de que careces. Mas vamos por partes:

Igualdade. Estaba presente ao grande nas proclamas e os discursos contra a discriminación da muller e o patriarcado aireados durante a marcha. Unha divisa lóxica e meritoria tratándose de organizacións que posúen unha notable capacidade de influencia social. O que ocorre é que, máis aló de que as respectivas executivas de CCOO e UXT teñan unha composición paritaria, no plano dos feitos ese ascendente mingua. Como ocorreu o 8 de Marzo, cando a coordinadora que preparaba o Día Internacional da Muller Traballadora solicitou o apoio sindical para declarar unha folga de 24 horas. Petición unicamente atendida polos sindicatos minoritarios, sendo a Confederación Xeral do Traballo (CXT) a encargada de oficializar dita demanda ante a administración. CCOO e UXT contentáronse con sumarse á convocatoria cun simbólico paro de 2 horas, igual que fixeron co “desemprego de país” após o bizarro “a por ellos” poli-mili na Cataluña do dereito a decidir. Máis tarde, ao transcender o extraordinario éxito da protesta feminina, que chegou a abrir os telexornais de medio mundo, moitos sindicalistas sentiron que perderan unha excelente oportunidade de mimetizarse co potencial sufraxista do 50,94% da poboación e o 46,39 % dos ocupados. Por iso, as concentracións do Día do Traballo abundaron en innumerables adornos violetas pero escaso acompañamento feminista, máis aló das afiliadas e liberadas máis motivadas do bisindicalismo dinástico hexemónico. Obras son amores: o 8M,  autoxestionado por mulleres afoutas, contou con 50 veces máis asistentes que os fastos do Primeiro de Madrid en Madrid de CCOO e UXT.

Mellor emprego, mellores salarios. O Primeiro de Maio conmemora a brutal represión desatada polas autoridades de Estados Unidos contra os obreiros anarquistas que en 1886 protagonizaron unha folga para forzar a que se aprobase a xornada laboral de 8 horas. Desde entón, ao longo dos 132 anos que median, ese cómputo apenas variou a pesar de que a produtividade laboral non deixou de aumentar exponencialmente ano tras ano. Por iso é polo que só haxa dúas maneiras certas para lograr o obxectivo de incrementar a oferta de traballo e así evitar a crecente e inxusta dualización social: regulando desde a cúspide do capital ou loitando desde a base sindical. O primeiro suporía que empresarios e gobernos favorecesen outro New Deal para saír da crise mediante o modelo Keynes de pleno emprego a través dun xeneralizado investimento público (“Ensaios de persuasión”). Hoxe desbotada  desde o momento en que o neoliberalismo é a doutrina económica trunfante sobre as ruínas teóricas daquel keynesianismo crepuscular.

No polo oposto, aos sindicatos quedan á súa vez senllas saídas: estar a rebufo das migallas que boamente ofreza a patronal a través da concertación ou buscar alternativas realmente emancipadoras á marxe dos intereses da contraparte empresarial. Isto último obriga a axir sobre a xornada laboral reducíndoa significativamente para a repartición do ben escaso “emprego”. Posición teorizada por estudosos como Braverman (“A degradación do traballo no século XX”), Sennet (“A corrosión do carácter”), Gorz (“Adeus ao proletariado”), Bauman (“Traballo, consumismo e novos pobres”), Goffman (“Estigma. A identidade deteriorada”) ou Rifkin (“O fin do traballo”), entre outros. Pero ese arsenal ideolóxico-instrumental desapareceu dos programas e as perspectivas das centrais maioritarias. CCOO e UXT nen o desmintan, confirmando o seu ADN de sindicatos de renuncia e integración no sistema, para socializarnos no espírito do capitalismo que insta a submeterse ao traballo forzado-desemprego forzoso. Porén, o eido da loita capital-traballo fica  reducido a simples rifas cuantitativas, mellores condicións laborais, salarios, e tal. Quer dicir, medicar os síntomas da doenza con placebos, sen atacar as causas. Sobre o primeiro, tras refugar actuar sobre o acortamiento do tempo de traballo, e por tanto habilitando a existencia dun exército de reserva que entrega toda a marxe de manobra ao empregador, fica pouco por esperar. O foco está nos salarios, o elemento máis estritamente mercantil do sistema. Mas operando dentro de certos límites, dado que aquí a oferta crea a demanda. Con iso asoma a corrupción dun modelo de relacións laborais que non pode evitar o bumerán contraditorio no propio seo do aparello sindical, como xa descubrise Robert Michels na súa famosa “lei de ferro das oligarquías”. Hoxe en día esa variante conservadora e burocrática, que tende a preservar o statu quo, maniféstase en feitos como o caso de “os cartóns blacks, que xunguía a dirixentes políticos, empresariais e sindicais nun mesmo latrocinio (avalar desde os seus cargos directivos as políticas da fraude das preferentes e hipotécalas lixo de Cajamadrid-Bankia), ou na vergoñosa circunstancia de que CCOO e UXT retribúen aos seus propios asalariados un punto por baixo do que eles mesmos expoñen á patronal (2% e 3%).

Pensións dignas. Deixemos aparte pescudar o contido de cando a percepción alcanza o nivel de “digna”, que seguramente dependerá das necesidades a atender. Do que quedan poucas dúbidas é da incongruencia desa petición vindo de onde vén. Vimos a abanderados de CCOO e UXT tratando de engolir coa súa presenza as concentracións de pensionistas esixindo a súa actualización co Índice do Custo da Vida (IPC). No entanto, a lóxica reclamación do colectivo das clases pasivas non pode ser unha escusa para esquecer os outros recortes que fixo en 2011 o executivo socialista de Rodríguez Zapatero tras o seu pacto coa patronal e os “sindicatos representativos”. Devandito Acordo Social e Económico, de 2 de febreiro, alongaba a idade de xubilación aos 67 anos, pasaba de 35 a 38,5 os anos de cotización para cobrar o 100% e de 15 a 25 o seu período de cómputo, entre outras accións severamente correctoras. En suma, medidas xeneralistas que na práctica prolongarán o tempo traballo dos veteranos á conta de taponar á mocidade que tenta acceder a un emprego. Entanto, doutra banda, promóvese o cesamento en carreiras profesionais, como a de medicina, onde a experiencia é un grao e unha garantía de saber-facer. Unha especie de maremágnum xeracional auspiciado polo sindicalismo de renuncia, con danos colaterais para a ocupación feminina. Como indica David Frayne “a redución da xornada, unida a unha distribución máis equitativa do traballo, podería aumentar a taxa de participación das mulleres no mercado laboral, e deixar aos homes máis tempo para participar na vida laboral” (“O rexeitamento do traballo”).

Por iso é polo que resulte escandaloso o oportunismo dos dirixentes do PSOE e de CCOO e UXT ao atizar esas protestas dirixidas unilateralmente contra a dereita do PP no poder, coma se eles fosen almas cándidas. Convén lembrar que, segundo moitos expertos, o acordo tripartito antes citado supón a medio prazo o maior machadazo dado nunca ao sistema público de pensións. Neste sentido, algúns estiman que o 75% dos recortes nas futuras pensións traerán causa desa falcatruada fundacional. E para máis inri, resulta que tanto CCOO como UXT, como grandes conglomerados mercantís que son, ofrecen aos seus afiliados “plans de pensións asociadas” na súa carteira de servizos. Co BBVA no caso de CCOO (http://servicios.ccoo.es/servicios/Inicio:216–Plan_de_Pensiones_Asociado), e con Inversis, propiedade da Banca March, no caso de UXT (https://www.atlantis-seguros.es/general/productos/planes-de-pensiones.aspx). Alén diso, para completar o sen sentido, boa parte dos integrantes da executiva federal de PSOE, que xunto coas súas correas de transmisión sindical pugnan por liderar as gorentosas manifestacións dos pensionistas, tamén teñen plans de pensións privados. Chove sobre mollado, pero estes sindicatos non poden evitar que a inundación ameace as súas estruturas. Aínda que acrediten que a súa condición de franqueados do poder (“institucionais”, “representativos” e “maioritarios”) os inmuniza da disidencia e a controversia. De momento, cal non será o seu descrédito e crecente irrelevancia que Mariano Rajoy se permitiu pactar unha subida conxuntural das pensións con arranxo ao IPC cun partido político “rexional”, o PNB, no canto de facelo con “os axentes sociais”, mesmo adiand a entrada en vigor do factor de sustentabilidade.

Colorín colorado. Coma se fose un acto de exorcismo, os sectores aludidos adoitan alardear de que o PP é o goberno máis corrupto de Europa. Podes ser, aínda que non #esquecer cando se dicía a mesmo do PSOE: financiamento ilegal a través de Filesa, Malesa e Time Export; saqueo dos Fondos Reservados en Interior; butrón da Garda Civil con Luís Roldán á fronte (Benemérita?); terrorismo de Estado dos GAL; trama financiase de Ibercorp; pillada do gobernador do Banco de España Mariano Rubio, etc., todo con epicentro en Ferraz. Pero o que non se concibe é o distanciamento con que o sindicalismo de renuncia proxecta esa panorámica. Porque os feitos sitúan a estas centrais como parte do problema e cada vez menos ao lado da solución. Alienaron aos desempregados, aos mozos precarios, ás mulleres, aos pensionistas, aos autónomos (claro), e nen sequer entenden que son por eles por quen soan as badaladas cando o feminismo e os pensionistas se organizan  e loitan pola súa conta. En aberto desafío ao paternalismo con que CCOO e UXT actúan nos seus ámbitos de referencia. Cunha circunstancia reveladora: tanto as mulleres como os xubilados dinamizaron as súas respectivas marchas e concentracións sobre a base do principio de solidariedade, cousa que desde os preconstitucionais Pactos da Moncloa estes sindicatos censuran e rexeitan como parte do seu compromiso con “as regras do xogo”. Solidariedade, tema chave, imprescindibel para a real fraternidade social, que volveu co 15M, o 8M, as mareas, a loita contra as preferentes ou o apoio contra os desafiuzamentos. E que foi alvo para que un fenómeno tan limitado no tempo como Maio do 68 acadara a repercusión que tivo: operarios e estudantes xuntos despois de desbordar ás cúpulas políticas e sindicais. Desde entón “están prohibidas” as greves de solidariedade grazas ao submetemento do sindicalismo de renuncia, franqueado e patriarcal.
Alén diso, para que haxa corrupción con diñeiro público precísanse dous actores: o corruptor e o corrompido. E corrupción é tanto o que practican as organizacións políticas cando chegan ao poder, concedendo subvencións e contratas a empresarios a cambio de dopar ao partido de quenda, como a duns aparellos sindicais que din loitar polo emprego pero ao mesmo tempo cobran da patronal por intervir nos destrutivos ERE. O caso andaluz, onde de novo concorren na nora *cleptómana goberno, patronal e sindicatos, non é a excepción da regra senón o seu colofón máis apestoso. Porque o regado de subvencións a través de expedientes de regulación de persoais e cursos de formación, a máis diso un negocio para os implicados, utilízase para crear unha democracia clientelar na rexión con máis paro endémico de todo o continente. Nin os partidos nin os sindicatos son representativos. Cara A e cara *B do mesma andrómena. Nen poden financiar as súas cuantiosas estruturas unicamente a través das subvencións públicas que reciben polo tráfico electoral, e moito menos coas minguadas cotas dos seus afiliados. O que sorprende é que, con eses corrosivos antecedentes, ao bisindicalismo a cidadanía aínda non lle pasou factura como aos seus colegas do bipartidismo dinástico hexemónico. Formacións que sobreviven en almoeda e cun rival emerxente pola dereita, os Cidadáns do Albert Rivera antigo cotizante a UXT, e outro pola esquerda falsaria, o Podemos de Pablo Iglesias e asociados, a piques de arrebatarlle o cetro. Hai pouco, a 2 de TVE pasou unha película documental sobre a cooperativa Numax, un dos ensaios de autoxestión operaria que aconteceran na Cataluña a principios da Transición, onde unha das traballadoras comparaba desde a actualidade o que diferencia ambas as etapas. Argumentaba así: “Antes, durante a ditadura, non había liberdade de expresión, non se podía opinar. Agora, na democracia todos podemos dicir o que queiramos, mas ninguén te escoita”.

(Nota. Este artigo, foi publicado no número de Xuño de Rojo y Negro, foi escrito antes de presentarse a moción de censura que levou a Pedro Sánchez á Moncloa. E antes tamén de que CCOO e UXT, que fixeron senllas greves xerais contra as reformas laborais do PSOE e do PP, pactasen co novo goberno “non derrogar”  esas medidas antisociais).

Comments are closed.

off