Ao final Puigdemont superou o efecto Tsipras. Á terceira foi a vencida. Empezou deixando en suspenso o “mandato popular”. Seguiu cunha chiscadela de pacto ao Estado con novas eleccións. E finalmente, no rebote, formalizou a declaración de independencia en forma de república. O venres 27 de outubro, en paralelo á aprobación do artigo 155 polo Senado. E mediante votación secreta de 70 papeletas a favor, 8 en contra e 2 abstencións, porque o bloque constitucional abandonara a cámara en sinal de protesta. Unha torpe decisión froito do cabreo que impediu demostrar que a desconexión co Réxime do 78 consumouse pola exigua diferenza de 8 votos.
E agora que: monarquía constitucional fronte a república constituínte. Un inédito nos anais da Unión Europea (UE) na súa hora máis decisiva. Unha UE que viu, por primeira vez desde que se formou como marco supranacional, con perda de soberanía aceptada polos Estados concursantes, unha regresión micro cara a chanzos inferiores a esa escala estándar. Enorme papeleta. Desde o punto de vista político, xurídico, económico e social. Porque esa estrutura democrático que integran os 28 gobernos non pode blindarse co “uso lexítimo da forza” que recoñece o vademécum da doutrina académica.
Estamos, ata estes momentos, ante unha masiva mobilización cidadá cara á ruptura de impecable plasmación pacífica, cívica e democrática. Ata o punto de que os únicos actos violentos foron os protagonizados pola policía no seu frustrado intento de impedir o referendo do 1-Ou e as rabexadas ultras perpetrados ao final da concentración españolista que convocou en Barcelona a un estraño trío. O formado por un Premio Nobel de Literatura afín á FAES, Mario Vargas Llosa; un xacobino na corte do PSOE como Josep Borrell; e un ex eurodeputado de Podemos, o antigo fiscal anticorrupción do felipismo, Carlos Jiménez Villarejo. Quéirase ou non, o Procés seguiu o ronsel insurxente do 15-M e das primaveras árabes. Tomas de conciencia de colectivos que só se poden cernar ao custo de perder a virxindade democrática para os seus vitimarios.
Cando se impoña a longa man da lei que se postula por encima do dereito a decidir, revertendo os efectos formais da proclamación independentista, só as urnas que onte se negaron poderán sandar as feridas abertas. Porén, será en balde se o que se procura son uns comicios patrocinados por Madrid como o seu corralito. E moitos menos se, contra todo prognóstico, prosperase a tese para ilegalizar as lexítimas opcións independentistas. Isto último, nunha interpretación espuria e dolosa do arsenal legal utilizado polo bipartidismo dinástico para liquidar a “contorna de ETA”. A única alternativa válida, democrática e sustentabel pasaría por recepcionar aquí con plenas garantías os mecanismos de participación que permitiron deliberar e decidir en referendo a outros cidadáns europeos (Escocia e Bréxit), e que en países como Suíza supoñen a esencia da súa constitución profunda.
Este cenário, utópico ou factibel, non evita as consecuencias directas desa proclamación republicana de facto en Catalunya. A partir de agora xa nada será igual no reino de Filipe V. O Réxime do 78 fica seriamente afectado e con ele o goberno da nación e o partido que o sustenta. Ciudadanos e o seu líder Albert Rivera álzanse como o tallo pola dereita á dereita instalada. Pedro Sánchez e o partido socialista cínguense á nora do PP, volvendo sobre o paso da xestora que lle derrocou, para evitar ao sorpasso do susanismo rociero. Unidos-Podemos e o dúo Iglesias-Garzón fican desterrados ao limbo reservado aos arrogantes que xuraron en balde asaltar os ceos. E os comúns de Ada Colau terán que esperar quenda a rebufo do que a CUP faga, diga e consinta.
Estación termo, no entanto, as eleccións do 21 de decembro? A resposta cabal implica despexar algunhas incógnitas sobrevindas. Foi Rajoy e non Puigdemont quen ofreceu a consabida saída eleitoral? Aceptarán os soberanistas cataláns esa oferta co que implicaría de suspender até esa data a república recén conquistada? Oxirán en termos autodeterminacionistas boicoteándoa para baleirala de contido? E unha derradeira cuestión colateral: por que o PSOE no senado retirou in voce a emenda que precisamente pedía suspender o 155 se se daba paso a unhas eleccións autonómicas? O suspense segue. Ceteris paribus.
