Adeus Susana Díaz. Agur baróns. Adéu diario El País. O morto que vos matastes goza de boa saúde. A pantomima e finita. O cadáver que a cúpula do PSOE velaba con rexouba desde o pasado primeiro de outubro fíxose carne e habita entre os seus matarifes. Lonxe de acabar con Pedro Sánchez utilizando todos os peores trucos do gremio (vulnerando os estatutos do partido e ignorando as firmas da maior parte da militancia en favor dun Congreso Extraordinario), o que os conspiradores lograron é cebar nalgunhas mentes motivadas o despegamento dun novo Suresnes.
A nova conciencia popular espertada pola crise inducida de arriba-abaixo; o rotundo cambio de mentalidade xeracional; e a fartura cidadá ante unha clase política endóxena e caníbal, poden ofrecer ao extinto secretario xeral socialista a oportunidade de liderar o partido no desquite. Aínda que para anunciar algo novo, non basta con ser o primeiro secretario xeral do PSOE eleito mediante primarias. Ata que non se demostre o contrario, Sánchez non remontou polos seus méritos senón polos erros de vulto dos seus adversarios dentro do partido e entre os emboscados da Marca España, rei Filipe VI incluído.
Falando en termos institucionais, os países que sufriron a derradeira grande recesión respostaran á crise desde posicións distintas e ás veces até contraditorias. Houbo sociedades que, pese a quen pese, seguiron votando maioritariamente aos partidos que aplicaron as políticas draconianas da Troika. É o caso de España e Irlanda. Outras onde a convulsión social ha orixinado unha catarse que permitiu coalicións de goberno enfrontadas a Bruxelas. Por exemplo, Portugal, onde o Bloco de Esquerda de Antonio Costa acadou o poder malia seren os conservadores quen gañou nas urnas. Iso si, despois de que no Partido Socialista (PSP) producísese unha purga para desaloxar á cúpula presidida por José Sórates, que foi quen solicitou o rescate-país antes entrar no cárcere por corrupción. E finalmente existe o expediente Syriza, que é unha especie de Frankenstein político-ideolóxico que marcase época. Porque se trata dun conglomerado bumerán.
Desde a rúa identificábase como antisistema, mentres unha vez no goberno adícanse a aplicar os axustes e recortes máis crueis nunca antes vistos á dereita
Porén, o PSOE é outro mundo, caso aparte. Consta como o único grupo socialdemócrata da Unión Europea (UE) que, ao pasar á oposición tras inaugurar as políticas austericidas, no canto de facer acto de contrición buscando unha saída progresista optou por apoiar ao partido conservador que lle secundou no linchamento antisocial. Nin confluencia pola esquerda nin renovación. O atado e ben atado do pacto secreto da transición activouse en Ferraz para expulsar do posto de mando ao intruso que ameazaba con desmochar ao bipardidismo dinástico hexemónico. Mais abondou un “eu preferiría non o facer” para que ese castelo de naipes, construído durante decenios sobre a obediencia debida e a mansa rutina, se vaia ao carallo por onde menos se esperaba. Agora, como no tardofranquismo, poden convivir dúas familias socialistas: a do aparello e a do nómade de Pedro Sánchez, “o protomartir”.
Porque non se pode inferir do acontecido (a renuncia á acta de deputado de Sánchez e o “non” dos seus 15 disidentes) que entramos en tempo de desconto e hai dous partidos en liza. Fractura, habela haina, sobre todo no PSC, ainda que soñar con outro Suresnes é ir lonxe de máis. Por unha banda, porque a memoria é fraca e ingrata, e o que agora levanta a xusta crítica e repulsa das bases pode ficar en anécdota cando volvan pasar lista. Eís o exemplo de Tsipras na Grecia, con máis dun 90% de rexeitamento popular segundo as enquisas e acaba de ser ratificado case por aclamación no último congreso de Syriza. Por non falarmos da mesta experiencia da esquerda na transición, agora lembrada polo coordinador federal de Esquerda Unida, Alberto Garzón, ao afirmar que “o PCE fixo o que puido mas non o que debía”.
Moito tería que mudar Pedro Sánchez para deixar atrás ao político que contribuíu a redactar a infame reforma do artigo 135 da Constitución co goberno de Rodríguez Zapatero e facer esquecer ao dirixente que se cargou de boas primeiras ao secretario xeral da Federación Socialista Madrileña, Tomas Gómez, para pór no seu lugar a Angel Gabilondo. Aínda que nada está escrito. E en calquera caso ninguén lle poderá quitar xa a honra de manter a palabra dada, sabendo como sabemos que en boca os políticos vale menos que o orín dos monos. Iso e deixar en evidencia a Filipe, Cebrián e os 40 principais.
