A pescuda parlamentar británica conclue que Blair “sobrevalorou a capacidade de influir nas decisións dos EUA”. O seguidismo do ‘premier’ levou o Reino Unido á Guerra do Iraque. Blair escribriu a Bush: “Contigo, o que quiseres”.
No estilo diplomático mas afouto próprio da administración británica, Chilcot afirma que Blair conduciu ao país a unha guerra “antes de ter esgotado todas as opcións pacíficas para o desarme” do rexime do outrora aliado Saddam Hussein.
“Quizais a acción militar tería sido necesaria nalgún momento, porén en marzo de 2003 non había unha ameaza inminente. A acción militar na altura non era o último recurso”.
Un os alicerces acusadores máis destacados do informe, até o de agora clasificado como secredo, é a reprodución dun memorandum que Blair dirixiu a Bush en xullo de 2002, no que se afirma: “I will be with you, whatever” (Estarei contigo, para o que quiseres…). Desfacerse de Sadam é o que cómpre facer”. Do documento dedúcese que as supostas armas de destrución masiva (ADM) que poderían chegar en “en 45 minutos” dende o Iraque a Europa, e que deran cobertura – se ben non legal, si moral dende a perspectiva dos atacantes- á invasión, foran unh a excusa que Bush, Blair e Azar presentaran á opinión pública a necesidade da acción bélica.De feito, no informe afírmase que “os riscos de conflitos internos no Iraque, a activa procura iraniana dos seus intereses, a inestabilidade rexional, e a actividade de Al Qaeda en Iraque, foron explicitamente identificados antes da invasión.”
“As conclusións son claras como auga, civilizadas – mas sen sombra de dúbida totalmente condenatórias – ainda que talvez non haxa grandes surpresas”, escrebeu Laura Kuessenberg, editora de Política da BBC. Entanto o xornal Guardian chamoule “veredicto demolidor”; o Telegraph unha “crítica devastadora”.
O informe debulla que a invasión fíxose con “información de intelixencia errada”. Porén, os xuizos sobre a gravidade da ameaza das ADM “apresentáranse cunha certeza non xustificada”, cunha información dos servizos secretos que “non tiña sido estabelecida alén de calquer dúbida”. A conclusions, porén, non afirman explícitamente que Blair mentira ao Parlamento ou ao país. Contodo, a sombra é alargada de máis.
No outono de 2015 Tony Blair pediu perdón por ter utilizado información errada. Que non soubera prever o caos e consecuencias de derrocar a Sadam Hussein, recoñecendo que puido ter contribuido á extensión e crecemento do jihadismo.
Ainda non chegou a hora na que Aznar pida perdón, máis bushista que o próprio Bush. Ficou na memoria cos pés acima da mesa nun aceno de servilismo que debía duplicar o de Blair.Certo que na fábrica de desmemoria que é España lonxe está o dia en que faga o seu informe Chilcot.
Chilcot tamén estabelece as leccións que poden ser aprendidas. Afirmando que Blair “superestimou súa capacidade dos EU de influir nas decisións sobre o Iraque”. E engadiu: “A relación do Reino Unido con EEUU demostrou ser forte dabondo ao longo do tempo para soportar o peso de honesto desacordo. Non precisa apoio incondicional cando o noso interese ou valoración difiren. “
Blair afirmou que nunca estará de acordo “que o que morreran fixeran un van sacrificio” acrescentando que “o mundo é un lugar milor sen Saddam”. Esencialmente o expremier teima en afortalarse na súa versión, laiandose apenas por dous aspectos: a información “trabucada” dos servizos secretos e “os erros de planificación”. Den o seu rancho George W. Bush expresouse nos mesmos termos.
O líder do Partido Laborista, Jeremy Corbyn, pediu desculpas pola “desastrosa decisión de ir á guerra” do seu partido, definíndoa como a máis grave calamidade política exterior dos últimos 60 anos. Jack Straw, o ministro de Asuntos Exteriores na altura, e que practicamente escapou da crítica de Chilcot, Blair dixo que iso nunca tivo “Gung Ho” (entusiasmo ou exceso de celo) sobre a guerra.
Algunhas conclusións do informe:
- Non había ningunha ameaza inminente de Sadam Hussein.
- A estratexia de contención podería ter continuado.
- Os xuízos sobre a gravidade da ameaza das ADM en Iraq presentáronse cunha certeza que non se xustificaba.
- A pesar das advertencias explícitas, as consecuencias da invasión foron subestimadas. A planificación e os preparativos para o Iraq post-Sadam foran totalmente inadecuadas.
- A percepción xeneralizada de que o distorsionador proceso de intelixencia de setembro 2002 deixou un “legado prexudicial” minando a confianza nos políticos.
- O goberno non conseguiu alcanzar os seus obxectivos declarados.